تندر
ساندرو
مگان
آموزش عیب یابی سیستم کلاج به صورت مرحله به مرحله همراه با عکس
صفحه کلاچ و دیسک مسئول انتقال نیروی موتور به گیربکس است و در ماشین های دنده ای،
با گرفتن کلاچ (فشار دادن پدال کلاچ) نیروی موتور به گیربکس منتقل نمی شود،
تا راننده بتواند دنده را تعویض کند. در ماشین های دنده ای که کلاچ برقی نسب می کنند،
عمل کرفتن کلاچ بصورت برقی انجام می شود و در واقع نمی توان گفت که این خودروها اتوماتیک هستند.
علت تمام شدن صفحه کلاچ
صفحه کلاچ یک قطعه مصرفی است و دیر یا زود به اتمام می رسد اما موارد زیر عمر آن را کمتر می کنند:
– رانندگی با شتاب زیاد (تیک آف کردن)
– فشار آوردن به موتور در سر بالایی
– تعداد زیاد سرنشینان خودرو
– گذاشتن پا روی پدال کلاچ در حین رانندگی. (در هنگام رانندگی، هرگز پای خود را روی کلاچ نگذارید، پس از تعویض دنده،
پای خود را از روی پدال بردارید. حتی تماس اندک پای شما با پدال کلاچ، عمر صفحه کلاچ را کاهش می دهد).
تصور رانندگی با گیربکس دستی بدون کلاچ بسیار دشوار است. شما نه قادر هستید دنده‌ای را درگیر کنید،
نه می‌توانید با موتور روشن توقف کنید و نه حتی برای حرکت مجدد استارت بزنید! انجام دادن
این فعالیت‌ها بدون استفاده از کلاچ به مهارت و تجربه بالایی در رانندگی احتیاج دارد
بنابراین بهتر است سیستم کلاچ معیوب خودرو خود را پیش از آن‌که آسیبی به خودرو بزنید، تعمیر کنید!
در ادامه نگاهی به عیوب متداول سیستم کلاچ می‌اندازیم.
این پدال خسته کننده
در عموم خودروهای مجهز به گیربکس دستی، مکانیسمی برای قطع و وصل و لغزش
حالت انتقال قدرت به صورت خودکار نظیر گیربکس‌های اتوماتیک وجود ندارد.
بنابراین این وظیفه بر عهده راننده گذاشته شده تا به وسیله یک پدال، شرایط ارتباط پیشرانه با مجموعه انتقال قدرت را کنترل کند.
یک پیشرانه درون سوز همواره در حال دوران است
و نمی‌توان برای مقاصدی نظیر توقف و تعویض دنده درگیر آن را متوقف کرد.
بنابراین توسط مجموعه کلاچ، ارتباط بین گیربکس و پیشرانه را قطع و وصل می‌کنیم تا قادر به توقف و تعویض دنده باشیم.
سیستم کلاچ ۲ وظیفه کلی بسیار مهم را برعهده دارد. وظیفه نخست،
قطع و وصل کردن ارتباط گیربکس و پیشرانه بوده که وظیفه اصلی آن است.
وظیفه دوم، امکان ایجاد لغزش بین پیشرانه و مجموعه انتقال قدرت (نیم کلاچ) است تا بدین ترتیب بتوان
بدون وارد کردن ضربه ناگهانی به اجزای انتقال قدرت و اتاق خودرو، به تدریج درگیری را ایجاد کرد.
سیستم کلاچ از ۳ عضو اصلی فلایویل، دیسک و صفحه تشکیل می‌شود. صفحه کلاچ،
عضو لنت مانندی است که ارتباط بین فلایویل و دیسک را برقرار می‌کند.
مجموعه دیسک و فنر خورشیدی آن توسط پوسته بیرونی خود بر روی فلاویل پیچ شده و صفحه کلاچ
در درون این مجموعه در امتداد هزار خاری خود قادر به رفت و برگشت است
و همراه شفت گیربکس می‌چرخد. مکانیسم‌های متنوعی برای درگیری و خلاص کردن این ۳ عضو
از یکدیگر وجود دارد اما اساس کار کلی آن‌ها در عموم خودروها یکسان است.
در حالت عادی که پدال خلاص است، کلاچ درگیر است. در این حالت دیسک کلاچ تحت تاثیر نیروی فنر خورشیدی
خود صفحه کلاچ را بین خود و فلایویل قفل می‌کند. با گردش فلایویل، صفحه کلاچ که بین دیسک و فلایویل گیر کرده،
هزار خاری شفت گیربکس را می‌چرخاند. با فشردن پدال کلاچ،
یک دوشاخه به بلبرینگ اصلی کلاچ فشار می‌آورد. با عقب رفتن بلبرینگ،
شاخه‌های فنر خورشیدی فشرده شده و از حالت محدب به حالت مقعر تغییر شکل می‌دهد.
این تغییر شکل موجب بلند شدن دیسک از روی صفحه شده و صفحه کلاچ از فلایویل و دیسک فاصله می‌گیرد.
در نتیجه فلایویل و صفحه نسبت به هم آزادانه چرخیده و گشتاوری
به شفت گیربکس وارد نمی‌شود. با رها کردن کلاچ، دیسک به صفحه نزدیک شده
و فلایویل و دیسک روی صفحه دچار لغزش می‌شوند.
فنرهای تعبیه شده بر روی صفحه کلاچ، این فشار لغزش را تا حد زیادی دمپ می‌کنند که موجب سادگی کلاچ گیری می‌شود.
مکانیسم محرک دوشاخه کلاچ بسته به مدل خودرو می‌تواند از نوع سیمی، هیدرولیکی و یا اهرمی باشد.
نوع سیمی امروزه تقریبا متداول‌ترین مدل ارتباط پدال با اهرم دوشاخه است.
آموزش عیب یابی سیستم کلاج به صورت مرحله به مرحله همراه با عکس
عیب یابی سیستم کلاچ
سیستم کلاچ می‌تواند دچار مشکلات متفاوتی شود که بروز هر یک از آن‌ها موجب ایجاد رفتار و شرایطی متفاوت می‌شود.
ایرادات اصلی کلاچ را می‌توان به ۲ دسته اصلی تولید صدای اضافی و تغییر رفتار دسته بندی کرد.
با رها کردن پدال و درگیری کامل، کلاچ هنوز می‌لغزد
این ایراد، چند علت می‌تواند داشته باشد. اصلی‌ترین علت خصوصا
در مدل‌های سیمی، رگلاژ نبودن موقعیت صحیح درگیری کلاچ است.
رگلاژ نبودن کلاچ موجب می‌شود نیروی فنر خورشیدی به صورت درست
بر صفحه اعمال نشده و صفحه پس از درگیری همچنان لغزش داشته باشد.
در کلاچ‌های هیدرولیکی، باید شرایط سیستم هیدرولیک را بررسی کرد.
عموم کلاچ‌های هیدرولیک به صورت مشترک از روغن ترمز تغذیه می‌شوند.
عامل دیگر لغزش کلاچ در حالت درگیری، چرب بودن آن است که
ناشی از نشتی روغن از یکی از کاسه نمدهای پیشرانه در نزدیکی محل گلدانی گیربکس است.
پدال کلاچ خالی می‌کند
خالی کردن پدال کلاچ هنگامی رخ می‌دهد که پدال به انتها چسبیده و کلاچ خلاص نشده باشد.
این اتفاق عمدتا در کلاچ‌های هیدرولیکی رخ داده و نشانه وجود نشتی و خالی شدن روغن است.
در کلاچ‌های سیمی بروز چنین اتفاقی حکایت از بریدن سیم کلاچ دارد.
کلاچ در هنگام رها کردن می‌لرزد یا ناگهان می‌قاپد
بیش از حد داغ شدن صفحه کلاچ (خصوصا در ترافیک) و یا چرب شدن صفحه در اثر نشتی روغن، باعث بروز این مشکل می‌شود.
اگر صفحه کلاچ کهنه است، این ایراد می‌تواند از ضعف فنرهای دمپر و یا خرابی و ترک خوردن لنت‌های صفحه نیز باشد.
کلاچ به صورت درست خلاص نمی‌شود
وقتی کلاچ به صورت کامل خلاص نشود، هنگام تعویض دنده ممکن است دنده‌ها بد جا خورده و حتی صدای آبمیوه گیری به گوش برسد.
شایع‌ترین علت آن رگلاژ نبودن کلاچ است اما در صورت رفع نشدن این ایراد با تنظیم‌های مکرر،
به احتمال زیاد دیسک و صفحه تاب دارند و یا پیشرانه و گیربکس همراستا نیستند.
کلاچ در حالت درگیر صدا داده و گاهی دنده بیرون می‌زند
صدا دادن کلاچ در حین حرکت می‌تواند از شل بودن توپی کلاچ و یا لق زدن بلبرینگ کلاچ باشد. اگر در حین حرکت از کلاچ صدای اضافه
به گوش رسیده و گاهی دنده بیرون می‌زند، باید همراستایی گیربکس و پیشرانه را بررسی کرد.
کلاچ هنگام خلاص شدن صدای اضافه می‌دهد
اگر به هنگام فشردن پدال کلاچ صدای «قرقر»مانندی به گوش می‌رسد، به احتمال زیاد بلبرینگ کلاچ خشک شده و نیازمند روغنکاری است.
این صدا می‌تواند از خرابی، ساییدگی و کج شدن شاخه‌های خورشیدی و در نتیجه لق زدن بلبرینگ ایجاد شود.
پدال کلاچ سفت است
سفتی پدال کلاچ دلایل مختلفی دارد. خشک شدن میله‌بندی و یا ریش‌ریش شدن
سیم‌کلاچ از جمله دلایل اصلی بروز این مسئله است.
اگر به تازگی صفحه کلاچ را تعویض کرده‌اید، ممکن است سفتی فنرهای دمپر صفحه جدید باعث سفتی پدال شود.
اگر بعد از مدتی رانندگی پدال سفت می‌شود، ممکن است حالت‌پذیری فنرهای دیسک و یا فنرهای صفحه ضعیف شده باشد.
پدال می‌لرزد
اگر با فشردن جزئی پدال کلاچ، لرزشی را زیر پای خود حس می‌کنید، ممکن است
دیسک و صفحه تاب داشته باشند و یا گیربکس و پیشرانه همراستا نباشند.
ضعیف شدن صفحه کلاچ
موارد زیر نشانه‌های تمام شدن (ضعیف شدن) صفحه‌کلاچ هستند:
– پدال کلاچ سفت و خشک شده و حالت ارتجاعی و فنری خود را از دست داده باشد.
– هنگام رها کردن کلاچ، پای شما سریعاً به عقب پرتاب می‌شود.
– دنده‌ها هنگام جا زدن صدا می‌کنند.
– در هنگام حرکت، دور موتور افزایش می‌یابد ولی سرعت، به آن نسبت افزایش نمی‌یابد.
– پله پله شدن کلاچ ممکن است به دلیل خشکی و خرابی سیم کلاچ باشد.
آموزش عیب یابی سیستم کلاج به صورت مرحله به مرحله همراه با عکس
آموزش عیب یابی سیستم کلاج به صورت مرحله به مرحله همراه با عکس
سیستم انتقال نیرو شامل:
- مجموعه کلاچ، (یا گیربکس اتوماتیک)
- جعبه دنده یا گیربکس
- دیفرانسیل
- میله های انتقال نیرو به چرخ (پلوس)
هستند، عملکرد درست کل این مجموعه، نیروی محرکه موتور را برای حرکت به چرخها منتقل می کند.
راهنمای عیب یابی سیستم انتقال نیرو (گیربکس، کلاچ، جعبه دنده، دیفرانسیل و پلوس) در اتومبیل های دنده ای:
درحالت روشن بودن موتور، دنده جا نمی رود، ولی درحالت خاموش، دنده جای می رود:
شایع ترین علل بروز آن:
– مجموعه کلاچ ایراد دارد که شامل سیم کلاچ، دیسک و صفحه کلاچ است.
– ممکن است فقط سیم کلاچ شما نیاز به رگلاژ داشته باشد.
دنده در حالت روشن بودن موتور، براحتی جا می رود ولی ماشین حرکت نمی کند:
شایع ترین علل بروز آن:
– احتمالا علت خرابی صفحه کلاچ، دنده های دیفرانسیل، و یا پلوس است.
– اگر صفحه کلاچ ایراد داشته باشد، پس از جا زدن دنده، هیچ اتفاقی نمی افتد.
– اگر پلوس ایراد داشته باشد، پس از جا زدن دنده، و گاز دادن، ماشین ثابت مانده ولی کیلومتر شمار بالا می رود.
همچنین صدایی شبیه به “تق تق” از زیر ماشین شنیده می شود.
در حالت روشن بودن موتور، هنگام جا زدن دنده، صدای “قرچ” می شنوید:
شایع ترین علل بروز آن:
– اگر در همه دنده ها این اتفاق می افتد، احتمالا رگلاژ سیم کلاچ پایین است.
– اگر فقط برای دنده خاصی این صدا را می شنوید، احتمالا دنده برنجی، یا کشویی آن دنده خاص خراب شده
و باید تعویض شود (کل گیربکس باز می شود).
شنیدن صداهای اضافه، در مورد کلاچ:
شایع ترین علل بروز آن:
– اگر وقتی موتور روشن است و کلاچ را می گیرید، صدای اضافی تولید می شود، ممکن است بلبرینگ کلاچ خراب باشد.
– اگر موتور خودرو در حالت روشن، صدای اضافی ای دارد، که با گرفتن کلاچ از بین می رود،
یا کمتر می شود، احتمالا بلبرینگ های داخلی گیربکس مشکل دارند.
هنگام رانندگی، صدایی از ماشین می شنوید که در حالت روشن، درجا، آن صدا وجود ندارد.
دو حالت وجود دارد:
۱-در حالت حرکت، دنده را خلاص کنید، اگر صدا قطع شد، به احتمال بسیار زیاد صدا از گیربکس است.
۲-در حالت حرکت، دنده را خلاص کنید، اگر صدا قطع نشد، به احتمال بسیار زیاد، صدا از بلبرینگ های چرخ است.
در حالت روشن بودن موتور، با گرفتن کلاچ، صدایی به موتور اضافه می شود (صدایی شبیه “خرخر” یا لرزش زیر پدال کلاچ).
شایع ترین علل بروز آن:
– احتمالا بلبرینگ کلاچ اشکال دارد و پس از مدتی دنده ها براحتی جا نخواهند رفت. بهتر است
این عیب زودتر رفع شود، تا هزینه تعمیرات بیشتری را به راننده تحمیل نشود.
کلاچ ماشین به شکل “پله پله” و “بره بره” پایین می رود و از حالت عادی کمی سفت تر است.
شایع ترین علل بروز آن:
– به احتمال زیاد سیم کلاچ نیاز به تعویض دارد و بزودی پاره خواهد شد.
پدال کلاچ بسیار سفت شده و پای راننده را با فشار به سمت عقب هل می دهد، کلاچ بسیار بالاتر از حالت عادی عمل می کند،
و در هنگام شروع حرکت در دنده ۱، ماشین دیر حرکت می کند، یا با لرزش شروع به حرکت می کند.
شایع ترین علل بروز آن:
– دیسک و صفحه کلاچ تمام شده و نیاز به تعویض دارد، بزودی دنده ها سخت جا خواهند رفت و ماشین
در سر بالایی ها به سختی حرکت خواهد کرد و مصرف سوخت خودرو نیز افزایش می یابد.
در حالت ساکن، با موتور روشن، صدایی مانند “لق لق” وجود دارد که با گرفتن کلاچ رفع می شود و یا کمتر می شود.
شایع ترین علل بروز آن:
– در این حالت سیستم کلاچ سالم است و صدا مربوط به گیربکس و دنده های آن است.
هنگام رها کردن کلاچ با دنده عقب، صدای تقه های مشابه و پشت سر هم شنیده می شود.
شایع ترین علل بروز آن:
– اگر صدا بصورت پشت سر هم باشد، ایراد مربوط به خار دو شاخه ای سیم کلاچ است که به پایه پدال نصب می شود.
با قراردادن صحیح آن در محل خود، مشکل حل خواهد شد.
– اگر فقط یک صدای “تقه” شدید شنیده شود، ایراد می تواند مربوط به دسته موتور عقب گیربکس باشد.
هنگام رها کردن کلاچ با دنده عقب، “تقه” شدیدی وارد شده و اتومبیل به عقب پرتاب می شود.
شایع ترین علل بروز آن:
– این ایراد به سیم کلاچ مربوط بوده و باید تعویض شود.
در پژو ۲۰۶، (که کلاچ آن خود رگلاژ یا رگلاژ اتومات است)، هنگام گرفتن کلاچ احساس می شود
که کلاچ خالی کرده، و گویی سیم کلاچ پاره شده،
اما با بالا آوردن پدال و گرفتن مجدد آن، مشکل حل شده و کلاچ به حالت عادی بر می گردد.
شایع ترین علل بروز آن:
-سیم کلاچ معیوب است و باید تعویض شود.
در خودرو پراید، در حالت روشن، صدایی مانند “تلق تلق” شنیده می شود،
که با گرفتن نرم کلاچ، صدا رفع می شود،ولی همزمان در پدال کلاچ، احساس لرزش می شود.
شایع ترین علل بروز آن:
– بوشهای دو شاخه بلبرینگ کلاچ، نیاز به تعویض دارند.
در پژو ۴۰۵، پارس، سمند، هنگام رها کردن کلاچ، مخصوصا در دنده ۱ و
حرکت اولیه، صدای تقه شدیدی از سمت راست خودرو شنیده می شود.
شایع ترین علل بروز آن:
– احتمالا، دسته موتور بالای سمت راست، خراب و یا شل شده است.
هنگام حرکت، با رها کردن کلاچ بعد از تعویض دنده، صدای “تقه” از چرخها شنیده می شود،
بطوریکه با گرفتن و رها کردن دوباره کلاچ در همان دنده، دیگر صدای تقه به گوش نمی رسد.
شایع ترین علل بروز آن:
– احتمالا مشعلی پلوس، یا دنده هرزگرد (دیشلی) داخل گیربکس ایراد پیدا کرده و تشخیص آن توسط متخصص صورت می گیرد.
وقتی موتور سرد است، دنده ها براحتی جا می روند ولی با گرم شدن موتور، دنده ها (مخصوصا دنده ۱ و عقب) بسختی جا می روند.
شایع ترین علل بروز آن:
– احتمال زیاد صفحه کلاچ نیاز به تعویض دارد.
خودرو در حالت روشن، صدایی شبیه به “قرقر” و یا “خرخر” دارد، که با گرفتن کلاچ این صدا قطع می شود.
شایع ترین علل بروز آن:
– اگر این صدا در حال حرکت نیز به گوش برسد، احتمالا بلبرینگ شفت داخل گیربکس نیاز به تعویض دارد.
