گشتاور تولیدی توسط موتور پس از انتقال توسط کلاچ به گیربکس یا جعبه دنده می رسد.

وظیفه گیربکس یا جعبه دنده انتقال دور موتور با نسبتهای گوناگون و رساندن آن به خطوط انتقال

و میل گاردان در خودروهای دیفرانسیل عقب یا مستقیماً به دیفرانسیل در خودروهای دیفرانسیل جلو است.

قبل از معرفی قطعات و نحوه‌ی عملکرد جعبه‌دنده‌ی دستی،

ابتدا باید با‌یکی از ابتدایی‌ترین و اساسی‌ترین قطعات مکانیکی موجود در جعبه‌دنده‌ها؛ چرخ‌دنده، آشنا شویم.

چرخ‌دنده‌ها قطعاتی دندانه‌دار هستند که داخل آن‌ها سوراخی

به اندازه‌ی قطر محور وجود دارد و چرخ‌دنده روی آن محور سوار می‌شود.

هنگامی‌که بخواهیم ارتباطی بین دو محور برقرار کنیم،

باید روی هر دوی آن‌ها، چرخ‌دنده قرار دهیم. در حقیقت چرخ‌دنده

می‌تواند گشتاور را با تغییر جهت منتقل کند که با استفاده از آن‌ها، گشتاور و سرعت دورانی کنترل می‌شود.

اندازه‌ی دنده‌های چرخ دنده‌های درگیر باید یکسان باشد ولی قطر آن‌ها می‌تواند متفاوت باشد؛

اگر قطر چرخ‌دنده‌ها با یکدیگر برابر باشد، سرعت آن

دو محوری که چرخ‌دنده‌ها روی آن‌ها سوار است، یکسان خواهد بود،

اما اگر قطر آن‌ها برابر نباشد، چرخ‌دنده‌ای که قطر کم‌تری دارد، (کوچک‌تر است)

تعداد دور بیش‌تری می‌زند و در نتیجه سرعت بیش‌تری دارد.

جعبه دنده از تعدادی چرخ دنده تشکیل شده است،

به طوریکه همواره با ثابت بودن توان ورودی آن، می توان دور و گشتاور خروجی را تغییر داد،

به نحوی که توان خروجی نیز ثابت و برابر با توان ورودی به جعبه دنده می باشد.

با توجه به رابطة (1-2)، چنانچه تعداد دندانه های چرخ دنده های متحرک

را به تعداد دندانه های چرخ دنده های محرک موجود در مسیر انتقال قدرت ،تقسیم گردد،

عددی بدست می آید که به آن نسبت دنده یا نسبت انتقال گفته می شود.