آموزش تنظیم میزان فرمان به صورت مرحله به مرحله همراه باعکس

آموزش تنظیم میزان فرمان به صورت مرحله به مرحله همراه با عکس

 

میزان فرمان چیست؟

محور چرخ های جلو که محل قرار گیری و کارکرد فرمان اتومبیل است دارای زوایای متعدد نسبت

به خطوط و محورهای مختلف جلوبندی میباشد اما منظور از میزان فرمان فاصله داخلی

بین قسمت جلو و عقب چرخهای جلو اتومبیل است که

در اینجا به بخشی از مهمترین نکات در مورد آن میپردازیم .

 

اهمیت میزان فرمان

میزان فرمان تاثیر بسیار مهمی در فرمان پذیری و کنترل اتومبیل

مخصوصا در سرعت های بالا و جاده ها دارد و تنظیم نبودن

فرمان باعث ساییدگی لاستیک های جلو اتومبیل در مدت کوتاه میشود.

برای درک بهتر اهمیت میزان فرمان بهتر است بدانید

میزان نبودن فرمان میتواند باعث واژگون شدن اتومبیل در سرعت بالا حتی در یک مسیر مستقیم بشود.

 

در سرعت های پایین نیز میزان نبودن فرمان باعث

سفت شدن فرمان در هنگام پیچیدن و مقاومت در برابر برگرداندن فرمان بعد از پیچ های U شکل میشود.

تاثیرات میزان نبودن فرمان در سرعتهای پایین در اتومبیلهایی

که دارای هیدرولیک فرمان نیستند بسیار محسوس است،

اما در خودرو های دارای فرمان هیدرولیک تشخیص میزان نبودن

فرمان هنگام رانندگی نیاز به تجربه و حساسیت زیادی دارد.

 

بهترین حالت میزان فرمان

در اتومبیل های امروزی میزان بودن فرمان به معنی یکسان بودن اندازه دهانه جلو و عقب چرخهای جلو است .

برای درک بهتر تصور کنید که هر کدام از چرخ های چپ و راست جلوی اتومبیل

در دو محور جداگانه و بدون ارتباط بوسیله شاسی و جلوبندی به طرف جلو حرکت میکنند،

در صورت میزان بودن فرمان باید روی یک خط موازی حرکت کنند و هیچ گاه به هم نزدیک یا از هم دور نشوند.

در گذشته ایده های بسیاری در مورد فاصله دهانه های چرخ در میزان فرمان وجود داشت.

بطور مثال بعضی از کارخانه های اتومبیل سازی پیشنهاد داده بودند که دهانه

 

جلو چرخها نسبت به دهانه عقب بین 3 تا 8 میلیمتر ( در اتومبیل های مختلف) بسته تر باشد،

زیرا تصور میکردند با بالا رفتن سرعت دهانه چرخ در اثر فشار

به همان اندازه باز خواهد شد. با پیشرفت دستگاه های کنترل و

تست اتومبیل و قرار دادن سنسورهای متعدد در

پیست های آزمایشی کارخانه های اتومبیل سازی مشخص شد

که این تصور در مورد اتومبیل های دیفرانسیل جلو با جلوبندی سالم کاملا اشتباه است.

در مورد اتومبیل های دیفرانسیل عقبی که جلوبندی معیوب ( از نظر طراحی ) دارند

نیز نمیتوان مقدار باز شدن دهانه جلو چرخها را بصورت استاندارد پیش فرض تعیین کرد،

زیرا این فاصله با توجه به سرعت و شتاب اتومبیل دائما در حال تغییر است

.

باید هز دو طرف چرخ جلو به یک اندازه باشه که متاسفانه اکثر جلوبندی ساز ها به این کار توجهی ندارند.

بد ترین ضرری که این حالت میزنه این هست که در سمتی که فرمان

بیشتر میگرده ، شعاع گردش از حد استاندارد خودرو کمتر میشه

و فشار زیادی به سرپلوسها و سیبکهای چپقی میاد و ممکنه ساچمه های سر پلوس خورد بشن.

 

رفع این مشکل کمی وقت گیر هست و حوصله میخواد.

مهره وسط غربیلک فرمان رو باز کنید و غربیلک را خارج کرده

و دوباره جا بزنید که برای دفعه بعد به راحتی خارج بشه.

فرمان را تا انتها به یک سمت بگردانید و با شمارش دقیق

تعداد دورهای فرمان آن را به سمت دیگر تا انتها بگردانید

و سپس عدد به دست امده رو نصف کنید و مطابق آن فرمان را بگردانید.

اکنون فرمان درست در وسط قرار دارد.غربیلک رو خارج کرده

و در جهت صحیح با دقت نصب کنید. مراقب خار برگردان دسته راهنما باشید که درست جا بیفته.

 

فعلا مهره را نبندید چون در ادامه احتمال داره

دوباره غربیلک رو خارج کنید. به زیر خودرو رفته و مهره

قفلیهای سیبک چپقی ها رو شل کنید. یک ریسمان بنائی و یا شمشه بلند رو به

انتهای چرخ عقب تماس بدید و به چرخ جلو برسانید. دقت کنید

ریسمان رو طوری فیکس کنید که با هر دوسطح چرخ عقب مماس باشه.

حالا غربیلک فرمان رو در وسط قرار داده و با گرداندن سیبک فرمان

 

با آچار هر دو سطح بیرونی چرخ رو با ریسمان تماس بدید.

برای سمت دیگر هم همینکار رو تکرار کنید. .حالا با متر فاصله عقب و جلوی چرخهای جلو رو تنظیم کنید.

جلوی چرخ باید تقریبا 3 میلیمتر کمتر از عقب چرخ باشه. دقت کنید برای تنظیم

این مرحله هر دو میله سیبک فرمان رو به یک اندازه بگردانید تا فرمان از وسط خارج نشه.

ماشین رو جند بار عقب و جلو کرده و چند ترمز محکم بزنید

و دوباره فاصله سر چرخها رو تنظیم کنید. و مهره قفلیها رو سفت کنید.

حالا در مسافت حدود 100 متر رانندگی کنید و در مسیر مستقیم برانید .

اگر مشاهده میکنید که فرمان مقدار جزئی انحراف داره بعد از ایستادن غربیلک رو دربیارید

و در جهت صحیح دوباره جا بزنید و مهره وسط فرمان روسفت کنید

 

زمان نیاز به میزان فرمان

در شرایط معمولی بهتر است سالیانه یکبار برای کنترل

میزان فرمان به تعمیرگاه مراجعه کنید. در شرایط غیر عادی مانند

عبور از جاده های خاکی با دست انداز های زیاد، افتادن چرخ

در جوی آب یا چاله عمیق و یا بر خورد لاستیک اتومبیل به

جدول های کنار کوچه و خیابان، ممکن است فرمان اتومبیل از

تنظیم خارج شده و نیاز به میزان فرمان داشته باشد.

ساده ترین روش تشخیص بهم خوردن میزان فرمان

 

توجه به حالت قرارگیری قربیلک فرمان است .

قربیلک فرمان اتومبیل باید در مسیر های صاف بزرگراه ها کاملا صاف و تراز باشد،

کوچکترین تغییر در میزان فرمان اتومبیل باعث تغییر

در وضعیت قربیلک فرمان میشود. البته کج بودن قربیلک

همیشه نشانه میزان نبودن فرمان نیست زیرا ممکن است

تعمیرکار جلوبندی هنگام میزان فرمان اتومبیل به وضعیت

تراز بودن قربیلک توجه نکرده باشد . اما تغییر در وضعیت قبلی قربیلک

به معنی تغییر در تنظیم فرمان (با فرض میزان بودن باد لاستیکها) است.

بطور مثال اگر قربیلک فرمان بعد از تنظیم میزان فرمان اندکی متمایل

به چپ یا راست باشد و بعد از عبور از چاله یا دست انداز تراز شود،

این تراز شدن به معنی تغییر حالت قبلی قربیلک و از تنظیم خارج شدن میزان فرمان است.

 

یکی دیگر از علائم میزان نبودن فرمان اتومبیل کشیدن فرمان است.

 

کشیدن فرمان انواع گوناگونی دارد

و با توجه به نوع اتومبیل و شکل و سمت میزان نبودن فرمان متفاوت است.

فرمان اتومبیل ممکن است به چپ یا راست بکشد

و یا تمایل به حرکت به سمتی که فرمان متمایل است داشته باشد.

برای مثال ممکن است اگر فرمان را کمی به یک سمت بچرخانید

تمایل به رفتن به آن سمت در صورت ثابت نگاه داشتن فرمان داشته باشد

که به این حالت در اصطلاح گیج بودن فرمان میگویند.

کشیدن فرمان به معنی مقاومت فرمان به حرکت مستقیم میباشد

 

و تمایل انحراف آهسته بعد از رها کردن فرمان

به معنی میزان نبودن فرمان نیست. بطور مثال در ایران

به دلیل شیب اندک جاده به سمت راست، انحراف آهسته اتومبیل

به سمت راست بعد از رها کردن فرمان به معنی اشکال

در میزان فرمان نیست و نمیتوان انتظار داشت

اتومبیل بعد از رها کردن فرمان در یک مسیر طولانی در خط صاف حرکت کند.

 

به دلیل اهمیت کنترل میزان فرمان این کار را به شخص مجرب

و دلسوزی بسپارید. توجه داشته باشید

که داشتن دستگاه برای میزان فرمان نه تنها ضروری نیست

بلکه به دلیل دشواری و نیاز به دقت بالا در نصب نشانگرهای دستگاه

 

روی چرخ امکان بروز خطا هنگام تنظیم با دستگاه وجود دارد.

البته دستگاه های پیشرفته ای که در مراکز معاینه فنی وجود دارند

بسیار دقیق و قابل اطمینان هستند که متاسفانه بدلیل

قیمت بسیار بالا در تعمیرگاه های شخصی دیده نمیشوند .

بطور خلاصه میزان فرمان یک اندازه گیری ساده است که

در صورت مهارت تعمیرکار بوسیله ابزاری ساده و بطور دقیق انجام میشود .

 

چگونه تشخیص دهیم نیاز به تنظیم فرمان خودرو وجود دارد؟

 

قربیلک فرمان اتومبیل باید در مسیرهای صاف بزرگراه‌ها کاملا صاف و تراز باشد،

کوچکترین تغییر در میزان فرمان اتومبیل باعث تغییر در وضعیت قربیلک فرمان می‌شود.

البته کج بودن قربیلک همیشه نشانه میزان نبودن فرمان نیست زیرا ممکن است

تعمیرکار جلوبندی هنگام میزان فرمان اتومبیل به وضعیت تراز بودن قربیلک توجه نکرده باشد .

اما تغییر در وضعیت قبلی قربیلک به معنی تغییر در تنظیم فرمان (با فرض میزان بودن باد لاستیک‌ها) است.

 

آموزش تنظیم جلوبندی در خانه

آموزش تنظیم جلوبندی در خانه قبل از هر چیز باید یه مقدار اطلاعات

در موردِ قطعات جلوبندی رو یاد بگیریم تا قبل از تعمیر و تنظیم همه چیز رو خوب درک کنیم

و موقع تنظیم کار اشتباه انجام ندیم چون جلوبندی از قسمتهای حساس ماشین هست

که بی دقتی در تعمیر و تنظیمش ممکنه باعث خدای نکرده ضرر مالی و جانی بشود.

 

چرخهای جلوی ماشین طوری ساخته شده که

بتونه به چپ و راست حرکت کنه . اما اگر دو چرخ جلو کاملا

با هم موازی نباشه باعث سائیدگی لاستیکها و به یک طرف کشیده شدن

ماشین هنگام رانندگی و بالا رفتن مصرف بنزین خواهد شد.

 

 

در عکسهای بالایی میبینید که چرخها با هم موازی نیست

و باعث لاستیک سابی و بالا رفتن مصرف سوخت میشه

و البته جلوبندی سالم باید دوچرخ جلو کاملا با هم موازی باشد.

لاستیک سابی از مشکلات موازی نبودن چرخها هست و همچنین به چپ و راست کشیده شدن ماشین

 

( هنگام رانندگی روی جاده یا خیابون صاف و بی دست انداز و بدون وزیدن باد بغل )

 

قطعه ای که در جلوبندی موازی بودن دو چرخ جلو رو کنترل میکنه این هست

این قطعه در حقیقت همون میله ای هست که به جعبه فرمان و یا هیدرولیک فرمان وصل هست

و با حرکتش چرخ جلو رو به سمت چپ یا راست حرکت میدهد(تصویر پایین)

 

 

علاوه بر ضرورتِ موازی بودنِ دو چرخ جلو با هم , باید وقتی هم از جلو به چرخها نگاه میکنیم کاملا

بر زمین عمود باشه و در عکس زیز تصویر چرخهائی را ملاحظه می کنید  که از نظر عمودی هم میزان نیست.

 

 

اگر به سمت تو یا بیرون مایل باشه باعث فشار

روی یک طرف لاستیک و سائیدگی لاستیک میشه .

اگر شاسی ماشین سالم باشه و ماشین هم تصادف نکرده باشه و

از بغل به کمکها و لاستیک ضربه وارد نشده باشه , چرخها نیاز به تنظیم عمودی نداره .

اگر بر اثر تصادف چرخ از حالت عمودی خارج شده باشه باید

با کمک دستگاههای مخصوص , زاویه ی انحراف مشخص بشه و

با کمک جکِ هیدرولیکی کمک صاف بشه یا شاسی درست بشه تا انحراف تایر از بین بره .

ابزارهای حرفه ای که برای تشخیص و تعمیر کج بودن چرخ جلو به کار میره اینهاست.

 

البته با یک تراز هم میشه تو خونه کج بودنش رو تشخیص داد

البته اگر کسی چشماش کاملا سالم باشه هم میتونه با یک نگاه دقیق به چرخها

از جلو تشخیص بده که کج هست یا نه البته ماشین باید حتماً روی یک سطح کاملا صاف باشه .

یا استفاده از یک صندوق چوبی یا کارتون که کاملا مکعبی باشه و

قرار دادنش روی زمین و چسبوندنش به چرخ هم میشه تشخیص داد که چرخ کج هست یا نه .

اگر چرخ کج باشه باید برید پیش جلو بند یا صاف کار تا مشکل رو برگرف کنه اما بعضی از ماشینها

خودش یک قطعه در جلو بندی برای تنطیم زاویه ی

عمودی چرخ داره ( قطعه ای که با رنگ زرد مشخص شده ) .

 

 

نشانه‌های تنظیم نبودن فرمان خودرو

از نشانه‌های بارز نیاز به تنظیم فرمان ماشین، کشیدن فرمان است.

کشیدن فرمان حالت‌های متفاوتی دارد از جمله این که فرمان ممکن است

به چپ یا راست کشیده شود یا به حرکت به سمتی که فرمان

به آن سمت چرخیده شده است، تمایل داشته باشد.

هنگام گذر از جاده‌های خاکی با دست اندازهای زیاد، افتادن چرخ در جوی آب یا چاله عمیق و یا

برخورد لاستیک خودرو به جدول‌های کنار کوچه و خیابان، باعث می‌شود

فرمان خودرو از تنظیم خارج شده و به میزان (تنظیم) فرمان نیاز داشته باشد.

 

تنظیم نبودن فرمان چه مشکلاتی ایجاد می کند؟

 

تنظیم فرمان تاثیر بسیار مهمی در فرمان پذیری و کنترل اتومبیل به خصوص در جاده‌ها دارد و

تنظیم نبودن فرمان باعث ساییدگی لاستیک‌های جلو اتومبیل در مدت کوتاه می‌شود.

برای درک بهتر اهمیت میزان فرمان باید بدانید میزان نبودن فرمان می‌تواند

باعث واژگون شدن اتومبیل در سرعت بالا حتی در یک مسیر مستقیم شود.

در سرعت‌های پایین نیز میزان نبودن فرمان باعث سفت شدن فرمان در

هنگام پیچیدن و مقاومت در برابر برگرداندن فرمان بعد از پیچ‌های U شکل می‌شود.

 

توجه داشته باشید که تاثیر تنظیم نبودن فرمان

در خودروهایی که فرمان هیدرولیک ندارند مشخص است

در حالی که در خودروهای دارای فرمان هیدرولیک تشخیص

میزان نبودن فرمان هنگام رانندگی نیاز به تجربه و دقت زیادی دارد.

مثلا: وقتی با خودرو خود در مسیری سر راست حرکت می‌کنید اما فرمان (غربیلک)

خودرو به صورت قرینه در وسط قرار ندارد، این یکی از علائم

به هم خوردن زاویه چرخ‌ها و عدم میزان فرمان است.

 

نکته ی مهم .

در این کار باید صبر و حوصله داشته باشین و هر بار فقط نیم دور یا کمتر میله رو سفت یا شل کنین و

باید دقیقا درک کنین که وقتی میله رو شل میکنین چرخ به سمتِ توی ماشین

کج میشه و وقتی میله رو سفت میکنین یعنی میله کوتاه تر میشه و دهنه ی چرخها باز میشه .

هر بار که دو میله رو باز یا بسته میکنین باید با اون میله دو لبه ی جلوئی و عقبی تارها رو چک کنین

تا وقتی که کاملا مطمئن بشین که هر دو یک اندازه شده و دو چرخ با هم کاملا موازی هست .

 

اگر اون میله جا دست نداره برای سفت و شل کردن , میتونین فرمان رو تا آخر بپیچونین

به یک طرف و بعد از سفت یا شل کردن دوباره فرمان رو صاف کنین و اندازه بگیرین

 

مهره ها رو سفت نکنین چون حالا باید ماشین رو برونین تا مطمئن بشین

که فرمان ماشین کاملا مستقیم هست وقتی که ماشین مستقیم میره .

اگر فرمان انحراف نداره که بارک الله به شما . چون شما تنظیمتون و کارتون دقیق بوده .

اما اگر فرمان کمی به چپ یا راست انحراف داره اصلا نگران نباشید .

فقط ببینید ذقیقا به کدوم سمت انحراف داره فرمون .

 

اگر ماشین مستقیم میره اما فرمون کمی به سمت چپ کج هست

معنیش اینه که وقتی فرمون رو کاملا صاف میگیرین ماشین

به سمت راست میره پس باید میله ی چرخ راست رو کمی

 

( حدود ربع دور یا کمتر )

باز کنین و میله چرخ سمت چپ رو دقیقا به همون اندازه سفت کنین

تا باز هم دو چرخ با هم موازی بمونه اما دیگه فرمون انحراف نداره .

اگر موقع رانندگی ماشین مستقیم میره اما فرمون به راست کج هست

باید عکس کاری که عرض کردم انجام بدین تا انحراف فرمون کاملا از بین برود.

بعد از اینکه کاملا مطمئن شدین که فرمان انحراف نداره

و دو چرخ هم کاملا با هم موازی شده اونوقت

مهره ی میله ای تنطیم رو محکم کنین تا میاه تنطیم از جاش حرکت نکنه به مرور زمان .

 

نکته بسیار بسیار مهم:

هرگز قبل از خوب یاد گرفتن و درک کردنِ همه مراحل دست به انجام این کار نزنید.